De PANCASILA is de in 1945 door Soekarno ontworpen Staatsfilosofie van Indonesia. De PANCASILA is de basis van de Indonesische grondwet.
De PANCASILA wordt in het Staatswapen gesymboliseerd door de mythische vogel Garuda (het rijdier van Visnu) die een wapenschild voor zijn borst heeft. Op dit wapenschild staan vijf tekens. Ieder teken symboliseert één van de vijf grondbeginselen van de PANCASILA. Elke vleugel van de Garuda heeft 17 veren. Daarbij komen nog 8 staartveren en 45 halsveren. Hiermee wordt de historische datum van de uitroeping van de Republiek aangeduid: 17-8-45.
Het motto onder het wapenschild luidt: BHINNEKA TUNGGAL IKA. Dit betekent: EENHEID IN VERSCHEIDENHEID.
De vijf grondbeginselen van de PANCASILA:
- De ster: het geloof in één God
Dit symbool staat voor de erkenning van alle monotheïstische wereldgodsdiensten in Indonesia.
- De gesloten ketting: rechtvaardigheid, gelijkberechtiging, beschaving en menselijkheid
Hiermee wordt het streven naar tolerantie en saamhorigheid uitgedrukt, evenals het streven naar gelijkheid tussen het Indonesische volk en alle andere volkeren en staten in de wereld. De beurtelings vierkante en ronde schakels staan voor man en vrouw.
- De waringinboom: de Eenheidstaat Indonesia
Van alle burgers van Indonesia wordt verwacht dat men zich gelijkwaardig opstelt naar andere etnische groepen, ongeacht huidskleur of ras. Regionale en etnische belangen zijn ondergeschikt aan staatsbelangen. Het is een symbool voor het Nationaal bewustzijn, voor vaderlandsliefde en het streven naar nationale zelfstandigheid.
- De banteng: democratie geleid door wijsheid, overleg en vertegenwoordigers
Deze buffelkop symboliseert de vertegenwoordiging van het volk in het hoogste staatsorgaan (volkssoevereiniteit).
- De rijsthalm en de katoentak: sociale rechtvaardigheid
Deze symbolen verwijzen naar welvaart met betrekking tot voedsel en kleding. De natuurlijke rijkdommen van Indonesia dienen tot algemeen nut te worden aangewend.
